โรคไข้เลือดออก(Dengue hemorrhagic fever)

โรคไข้เลือดออก เป็นโรคที่เกิดจากยุงเป็นพาหะของโรค ซึ่งนอกจากเป็นปัญหาสาธารณสุขของประเทศไทยแล้ว ยังเป็นปัญหาสาธารณสุขทั่วโลก โดยเฉพาะประเทศในเขตร้อนชื้น

สาเหตุของโรค เกิดจากไวรัสเดงกี สายพันธุ์ การติดเชื้อครั้งแรกมักจะมีอาการไม่รุนแรง แต่ถ้าติดเชื้อครั้งที่ ซึ่งเป็นเชื้อต่างสายพันธุ์กับครั้งแรก อาการมักจะรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้

การติดต่อ ยุงลาย (Aedes aegypt ) เป็นพาหะที่สำคัญ ยุงตัวเมียจะกัดและดูดเลือดของผู้ป่วยซึ่งมีเชื้อไวรัสเดงกี เชื้อจะเข้าไปฟักตัวเพิ่มจำนวนในยุง หลังจากนั้นยุงจะมีเชื้อไวรัสอยู่ในตัวตลอดอายุของมัน (ประมาณ 1-2 เดือน) และสามารถถ่ายทอดเชื้อสู่คนที่ถูกยุงกัดได้

อาการ แบ่งเป็น ระยะ ดังนี้

1. ระยะไข้ เป็นระยะที่มีไข้สูงเกือบตลอดเวลา เด็กบางคนอาจชัก เนื่องจากไข้สูง เบื่ออาหาร คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง มักมีหน้าแดง และอาจมีผื่นหรือจุดเลือดออกตามลำตัว แขน ขาระยะนี้จะเป็นอยู่ราว 2-7 วัน

2. ระยะช็อค ไข้เริ่มลดลง ผู้ป่วยซึม เหงื่อออก มือเท้าเย็น ชีพจรเต้นเบา เร็ว ปวดท้อง โดยเฉพาะบริเวณใต้ชายโครงขวา ปัสสาวะออกน้อย อาจมีเลือดออกง่าย เช่น มีเลือดกำเดาไหล อาเจียนเป็นเลือด อุจจาระมีสีดำ ในรายที่รุนแรง จะพบความดันโลหิตต่ำ ช็อค และอาจเสียชีวิตได้ ระยะนี้ใช้เวลา 24-48 ชั่วโมง

3. ระยะพักฟื้น อาการเริ่มดีขึ้น ผู้ป่วยรู้สึกอยากรับประทานอาหาร ความดันโลหิตสูงขึ้น ชีพจรเต้นแรงขึ้นและช้าลง ปัสสาวะมากขึ้น อาจมีผื่นแดงและมีจุดเลือดออกเล็กๆ ตามลำตัว

การวินิจฉัย ตรวจเลือดพบเกล็ดเลือดต่ำ เลือดข้นขึ้น และอาจตรวจน้ำเหลืองหรือเพาะเชื้อไวรัสจากเลือด

การรักษา รักษาตามอาการโดยให้ยาลดไข้พาราเซทตามอล ห้ามให้แอสไพริน เพราะจะทำให้เลือดออกรุนแรงขึ้น ให้ยาแก้คลื่นไส้และให้ดื่มน้ำเกลือแร่หรือน้ำผลไม้ครั้งละน้อยๆ แต่บ่อยครั้ง และคอยสังเกตอาการอย่างใกล้ชิด เพื่อจะได้ป้องกันภาวะช็อคได้

การป้องกัน

1. ป้องกันไม่ให้ยุงกัด โดยนอนในมุ้งแม้ในเวลากลางวัน

2. กำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงในบ้าน รวมทั้งบริเวณรอบๆ บ้าน

3. ควรเปลี่ยนถ่ายน้ำในภาชนะที่ขังน้ำทุก วัน เช่น แจกัน

4. กำจัดภาชนะแตกหักที่ขังน้ำ เช่น ยางรถเก่า กระถาง
5. ปิดฝาโอ่งหรือภาชนะอื่นๆ ให้มิดชิด หรือใส่ทรายเคมี กำจัดลูกน้ำ ในภาชนะที่เก็บน้ำไว้ใช้

6. ใส่เกลือหรือน้ำส้มสายชูลงในจานรองขาตู้กับข้าว

7. เลี้ยงปลากินลูกน้ำในอ่างบัวหรือแหล่งน้ำอื่นๆ

ด้วยความห่วงใยจากคณะกรรมการป้องกันและควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาล

การป้องกันการแพร่พันธุ์ยุงลาย สกัดกั้นภัยร้ายจากโรคไข้เลือดออกได้

ที่มา http://www.tm.mahidol.ac.th/hospital/hospital-dengue-th.php